Phat ban
Nguyên nhân gây ra phát ban và những hiểu biết chữa trị về bệnh phát ban
Tìm hiểu rõ hơn về phát ban là thế nào? Những dấu hiệu và điều trị phát ban
Phát bạn còn được biết đến là nổi mần ngứa đỏ hay dị ứng ở da. Bệnh này sẽ gây ảnh hưởng khó chịu đến sinh hoạt thường ngày của bạn và những tiếp xúc da của bạn đến những bề mặt khác hay có sử dụng những loại thuốc chăm sóc da. Để hiểu biết rõ hơn về loại bệnh này và cách điều trị chúng ra sao hay cũng chúng tôi tìm hiểu sau bài viết này.
Tìm hiểu chung về bệnh phát ban
Phát ban là tình trạng rất phổ biến. Có tới 20% dân số đã từng gặp phải vấn đề này.
Ban ngứa ( hay còn gọi là mề đay) là những nốt đỏ nổi trên da và rất ngứa. Nguyên nhân thường do dị ứng. Ở hầu hết các trường hợp, ban ngứa thường nổi và mất đi chỉ trong vòng vài giờ đồng hồ, nhưng cũng có thể tái diễn lại thêm nhiều lần khác.
Một số người khi bị sốt phát ban còn bị phù mạch. Đây là tình trạng sưng phồng, hay xảy ra ở mặt, mi mắt, tai, miệng, tay, chân và cơ quan sinh dục.
Phát ban là những mảng hoặc chấm da đổi màu thường là màu đỏ. Ban da thường nổi cấp tính là hết sau một tuần. Có rất nhiều loại ban xuất hiện trên da bao gồm: chàm, thủy đậu, ban dạng herpes, ban đỏ, ban đào, hăm da, ban bệnh lyme, ban dị ứng.
Triệu chứng thường gặp của bệnh này đó là người bệnh bị ngứa. Đồng thời xuất hiện những mảng da dày, tăng sừng hoặc tróc vảy khô. Da thường bị nổi bóng nước và có tình trạng viêm da do nhiễm trùng. Tuy nhiên đây chỉ là những triệu chứng thường gặp tùy vào loại ban mà có nhiều triệu chứng khác.
Bệnh này là bệnh cấp tính và sẽ hết nhanh nhưng trong những trường hợp sau thì người bệnh nên đi gặp bác sĩ:
Tình trạng ban ngày càng nhiều hơn
Việc phát ban có các triệu chứng khác kèm theo như: bóng nước xuất huyết, sưng đỏ, bong da, sốt, ngứa, đau khớp…
- Ban da bị đau
- Bóng nước lớn, lan rộng trên ban da.
- Bệnh làm hạn chế các sinh hoạt hàng ngày hoặc ngủ.
Một số trường hợp khác khi phát ban hoặc phù mạch lại xuất hiện những phản ứng dị ứng dữ dội khác. Bạn cần tới gặp bác sĩ ngay lập tức khi đột nhiên bị phát ban hay sưng phồng kèm theo các triệu chứng sau đây:
- Khó thở
- Đau thắt họng
- Buồn nôn và nôn
- Chuột rút, đau dạ dày
- Đi ngoài không tự chủ
Nguyên nhân gây nên phát ban
Có rất nhiều nguyên nhân gây nên bệnh phát ban đó là:
- Dị ứng thức ăn ví dụ như trứng, lạc (đậu phộng), cá, đồ biển...
- Các tác nhân tiếp xúc như: cây, nước dãi động vật, lông vật nuôi, nhựa cây, phấn hoa
- Ngộ độc
- Côn trùng cắn
- Căng thẳng
- Phản ứng với hóa chất
- Nhiễm nấm
- Nhiễm bệnh như thủy đậu: bệnh sẽ xuất hiện 10 - 14 ngày sau khi tiếp xúc với nguồn bệnh, khởi phát bệnh thường đột ngột với triệu chứng nổi mụn nước, mụn nước nổi ở vùng đầu mặt, chi và thân, mụn nước xuất hiện rất nhanh trong vòng 12 - 24 giờ có thể nổi toàn thân. Mụn nước có kích thước từ 1 – 3 mm đường kính, chứa dịch trong, tuy nhiên những trường hợp nặng mụn nước sẽ to hơn hay khi nhiễm thêm vi trùng mụn nước sẽ có màu đục do chứa mủ.
Bên cạnh mụn nước trẻ nhỏ thường kèm sốt nhẹ, biếng ăn nhưng ở người lớn hay trẻ lớn thường kèm sốt cao, đau đầu, đau cơ, nôn ói, cảm giác ngứa ngáy nơi các mụn nước. Bệnh sẽ kéo dài từ 7 - 10 ngày nếu không có biến chứng, các nốt rạ sẽ khô dần, bong vảy, thâm da nơi nổi mụn nước, không để lại sẹo, nhưng nếu bị nhiễm thêm vi trùng mụn nước có thể để lại sẹo.
- Bệnh sởi: là một bệnh nhiễm virus cấp tính đặc trưng ở giai đoạn cuối bằng ban dạng dát-sẩn xuất hiện tuần tự từ cổ, mặt, ngực, thân, chân tay kèm theo sốt cao.
- Tác dụng phụ của thuốc: các loại thuốc kháng sinh như aspirin
Ngoài ra những người có da mẫn cảm hơn thường có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Hoặc nếu bạn có tiền sử dị ứng hoặc hen suyễn cũng có nguy cơ phát ban cao hơn. Hay nếu bạn tiếp xúc với môi trường bên ngoài nhiều cũng có nguy cơ nổi ban do tiếp xúc với hóa chất, cây cối, côn trùng.
Bên cạnh đó còn có nhiều nguyên nhân gây nổi ban khác bao gồm: Da tiếp xúc với không khí lạnh hay nước lạnh; Da bị ép hay bị rung; Do thay đổi nhiệt độ cơ thể đột ngột ( ví dụ: tiếp xúc với không khi lạnh hoặc sau khi tắm nước nóng, sau khi tập thể dục).
Cách điều trị phát ban
Phát ban có thể chẩn đoán dễ dàng dựa vào hình thái lớp da bên ngoài. Bác sĩ có thể dễ dàng xác định loại ban da mà người bệnh mắc phải. Những yếu tố mà bác sĩ dùng để nhận diện đó là hình dạng, mật độ, màu sắc, kích cỡ, cảm giác đau và phân bố của ban trên cơ thể.
Phần lớn những người bệnh mắc phải căn bệnh này có thể tự hết trong một thời gian ngắn. Và khi đó các bác sĩ sẽ tập trung điều trị triệu chứng. Nhưng nếu tình trạng ban tiến triển nhanh và nặng thì các bác sĩ sẽ phải dùng các phương tiện chuyên sâu hơn để điều trị. Nhưng trong trường hợp yêu cầu điều trị, bước đầu tiên là phải tìm ra nguyên nhân gây phát ban và tuyệt đối tránh tiếp xúc với những tác nhân này.
Các bác sĩ có thể kê cho người bệnh những thuốc như acetaminophen, ibuprofen. Thuốc kháng histamin được chỉ định nhằm làm giảm ngứa. đây cũng là loại thuốc được dùng trong các trường hợp bị dị ứng. Tuy nhiên để dùng thuốc thì tuyệt đối phải tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ về liều lượng, cách sử dụng. Tuyệt đối không tăng liều lượng thuốc để tránh các tác dụng phụ. Đồng thời những thuốc này cũng không nên tự ý dùng vì có nhiều trường hợp người bị bệnh dạ dày hay gan không nên sử dụng.
Nếu bạn bị phát ban nặng hay ban ngứa không lan đi, bác sĩ sẽ chỉ định thuốc chống viêm steroids trong thời gian ngắn. Loại thuốc này rất hiệu quả nhưng không thể dùng trong thời gian dài được (vài tháng hay vài năm) vì nó có thể gây ra những tác dụng phụ vô cùng nghiêm trọng. Do đó, dùng thuốc phải tuyệt đối tuân thủ theo lời khuyên của bác sĩ.
Ngoài ra bạn hoàn toàn có thể hạn chế diễn tiến của bệnh bằng những thói quen sinh hoạt. Cụ thể là tránh các yếu tố dị ứng, chườm lạnh, tắm bột yến mạch với nước ấm, thoa kem chống ngứa như calamine hay hydrocortisone và mặc quần áo thoải mái.
Trên đây là những thông tin chi tiết về bệnh phát ban. Khi có bất kỳ biểu hiện nào của bệnh hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị.
Xem thêm: